روند تغییر هزینه ساخت در یک دهه

 

به گزارش ایتوت نیوز ،بخشی از آمارهای رسمی منتشر شده توسط بانک مرکزی در یک دهه اخیر، تغییرات هزینه ساخت‌وساز در کشور را منعکس کرده است.

بر اساس این آمارها میانگین هزینه ساخت هر مترمربع آپارتمان مسکونی در کشور طی سال 90 معادل 334‌هزار تومان بوده است. این مقدار در سال 91 به 525‌هزار تومان رسید و در سال‌های بعدی نیز به تدریج افزایش یافت تا اینکه در سال 97 یعنی در مقطع شروع نوسان شدید قیمت ملک در کشور، تا یک میلیون و 355‌هزار تومان افزایش یافت.

اما بررسی روند طی شده در میزان هزینه ساخت‌وساز بدون احتساب قیمت زمین نشان می‌دهد جهش تورم ساخت در کشور همزمان با شروع دوره پرتورم کشور یعنی از سال 97 به بعد قابل‌توجه بوده است. در حالی که میانگین هزینه هر مترمربع ساخت‌وساز در کشور طی سال 97 فقط 17‌درصد افزایش نسبت به سال قبل از آن را نشان می‌دهد، این مقدار در سال 98 با رشد 55 درصدی و در سال‌های 99 و 1400 نیز به ترتیب با رشد 55 و 69 درصدی همراه بوده است. 

جهش ارزی سال 97 عاملی برای شکل‌‌‌گیری انتظارات تورمی در کشور بود؛ روندی که تاکنون نیز ادامه دارد و به جز یک مقطع کوتاه در سال 1400 تحت‌تاثیر انتشار اخبار امیدوارکننده از احتمال حل و فصل تحریم‌‌‌ها سر میز مذاکرات، یکسره در کشور حاکم بوده است. 

بر اساس این گزارش در سال 1400 میانگین هزینه ساخت هر مترمربع ساختمان در کشور 5میلیون و 500‌هزار تومان بوده که این میزان در بهار امسال به 8 میلیون و 300‌هزار تومان افزایش یافته است. در واقع طی سه ماهه نخست امسال تورم ساخت در مقایسه با این هزینه در پایان سال 1400 افزایشی حدود 51‌درصد داشته است.

روندی که به نظر می‌‌‌رسد در آمارهای رسمی که در آینده از هزینه ساخت‌وساز در فصول تابستان، پاییز و زمستان امسال منتشر می‌شود نیز منعکس خواهد شد و معلوم خواهد شد که امسال هم بی‌‌‌تردید یکی از سال‌های سخت برای سازنده‌‌‌ها بوده است.

اگرچه دو ریشه اصلی رکود ساخت‌وساز در کشور برای تهران نیز کاملا مصداق دارد، اما در پایتخت افزون بر دو عامل تورمی ذکر شده، تغییرات شتابان قیمت زمین در سال‌های اخیر همواره یکی از دغدغه‌‌‌های سازنده‌‌‌های اصیل و حرفه‌‌‌ای در شهر تهران بوده است.

بررسی روند تورم زمین در تهران طی یک دهه اخیر حکایت از آن دارد که همزمان با دوره‌‌‌های رونق بازار معاملات ملکی، قیمت زمین نیز به صورت مقطعی جهش داشته است. اما دوره ثبات نسبی قیمت‌ها پس از جهش، موجب شده به تدریج بازار ساخت‌وساز به تعادل برسد و امکان خرید زمین برای ساخت‌وساز فراهم شده است.

به عنوان مثال تورم زمین در تهران در سال 91 همزمان با جهش قیمت مسکن به 82‌درصد رسید اما این وضعیت تورمی پایدار نبود و در سال‌های 92 و 93 میزان تورم زمین در این شهر به تدریج به 38 و 14-‌درصد کاهش یافت. 

تورم زمین برای سازنده‌‌‌های فعال در بازار سرمایه‌‌‌گذاری ساختمانی پایتخت در سال 97 دردسرساز شد؛ طوری که در این سال نیز همزمان با اوج‌‌‌گیری انتظارات تورمی و تسری آن به بازار ملک، میانگین قیمت هرمترمربع زمین در شهر تهران با رشد 85 درصدی نسبت به سال 96 مواجه شد.

اگرچه مقطع آغاز رکود ساخت‌وساز در تهران سال 95 بوده است اما از سال 97 همزمان با جهش قیمت زمین، عمق رکود در بازار سرمایه‌‌‌گذاری ساختمانی پایتخت نیز افزایش پیدا کرد و سازنده‌‌‌های بیشتری این بازار را ترک کردند. 

بررسی روند طی شده در سال‌های اخیر نشان می‌دهد تورم زمین در تهران طی سال‌های بعدی نیز همچنان بالا بوده است، طوری که مقدار آن در سال‌های 98 و 99 به ترتیب 93 و 94‌درصد گزارش شد که از تورم مسکن تهران در این سال‌ها نیز قدری بیشتر بوده است.

در این دو سال تورم مسکن در تهران به ترتیب 62 و 80‌درصد بود اما با توجه به کمبود زمین در شهرهای بزرگی مثل تهران، طبیعی است که میزان تورم آن از تورم مسکن پیشی گرفت. 

به این ترتیب تورم زمین طی سال‌های اخیر همواره یکی از سه ضلع اصلی مثلث دردسرساز برای سازنده‌‌‌ها تلقی می‌‌‌شد که در آن محصور بوده و امکان فعالیت نداشته‌‌‌اند.