ساخت مسکن اقتصادی به نفع کشور و مردم/ معاون اسبق وزیر راه: چرا با وجود ظرفیت‌های دیگر تعاون باید به سوی کوچک‌متراژ رویم؟/ افزایش آثار و تبعات اجتماعی با رویکرد مالکیت/ اتحادیه تعاونی: نسل Z می‌گویند به جای توسعه واحد، توسعه امکانات صورت گیرد

حل چالش بدمسکنی با واحد‌های کوچک/ جعفری: امکان ندارد در چنین خانه‌ای یک گیاه ارزشمند رشد پیدا کند چه برسد به انسان!/ اتحادیه تعاونی: مخالفت‌ها در خصوص مسکن اقتصادی برگرفته از عدم شناخت نیازها و سلایق جامعه هدف است

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط، یازدهمین میزگرد مسکن اقتصادی با حضور خشایار باقرپور، مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های عمرانی شهر تهران- علیرضا جعفری، معاون اسبق وزیر راه و شهرسازی و مدیر عامل اسبق شرکت مادر تخصصی شهرهای جدید و سيدعلى ختمى مآب، عضو هيات مديره انجمن توليدكنندگان و فناوران صنعتى ساختمان و عضو هيات آموزش نظام مهندسى استان تهران برگزار شد.

در این میزگرد موافقین و مخالفین ساخت مسکن‌های اقتصادی به بیان نقطه‌نظرات و پیشنهادات خود پرداختند.

جزئیات این گفتگو را در ادامه می‌توانید بخوانید:

خطوط: جناب آقای باقرپور، مسکن اقتصادی چیست؟ آیا فقط قرار است 25متری ساخته شود؟ چطور به این راه‌حل رسیده‌اید؟

یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین دغدغه‌ جوانان، مسکن است، اگر بتوانیم با طرح مسکن اقتصادی حداقل برای بخشی از جامعه هدف آن فضای مالکانه و امنیت اقتصادی را برای یک زوج مشترک ایجاد کنیم، مسلما به فرهنگ غنی و اسلامی خود باز خواهیم گشت، کانون خانواده تقویت بیشتری خواهد شد و همچنین پدیده‌های فقر مسکن و بدمسکنی که امروزه شاهدش هستیم، کمتر نمود پیدا خواهد کرد. 

باقرپور، مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های عمرانی شهر تهران: مسکن اقتصادی، مسکنی است که نزدیک‌تر به استطاعت خانوارها باشد و بتواند بازار مصرفی کشور را پوشش دهد. 25متری آن قسمت تابوشکنانه‌ی مسکن اقتصادی است و یک نوع کوچک‌متراژ محسوب می‌شود در کل مسکن اقتصادی مفهومی گسترده‌تر از یک متراژ دارد. به دلیل آنکه این نوع مسکن در کوچک‌متراژ، متوسط‌متراژ و بزرگ‌متراژ قابل تعریف است و اینگونه طراحی شده است. روندی که کاهش قدرت خرید مردم را رقم زده، از سالیان قبل ملموس و مشهود بوده است. در حوزه مسکن اقتصادی تلفیقی از صنعتی‌سازی ساختمان، استفاده از تکنولوژی‌های نوین، حرکت به سمت هوشمندسازی، استفاده از متریال شرکت‌های دانش‌بنیان لحاظ شده است. اصلاحات در ساختار معماری برای حرکت به حذف فضاهای کم کاربرد واحدهای آپارتمانی و ارجاع آن‌ها به سوی مشاعات انجام می‌شود. زمانی که از فضای 25متری صحبت می‌کنیم، منظورمان متراژ 40متری است که به صورت مینی‌مال بخش نشیمن، اتاق خواب، سرویس‌ها و آشپزخانه حفظ شده است اما فضای پذیرایی را به دلیل آنکه در سبک زندگی امروز و سبک زندگی جامعه هدف مسکن اقتصادی دارای کاربرد کمتری است، به فضای مشاعات انتقال داده‌ایم. یک آپارتمان 40متری مسکن اقتصادی همانند آپارتمان 60متری سنتی است. استفاده از فضای پذیرایی در مشاعات ساختمان حجم بسیاری از انرژی را کاهش می‌دهد و باعث صرفه‌جویی در این حوزه می‌شود. امروزه از نسلی صحبت می‌کنیم که در محدوده سنی 18 تا 23سال هستند و همان نسل Z به شمار می‌روند، دیدگاه این نسل با ما بسیار تفاوت دارد، معیارها و ایده‌هایشان متفاوت است، دقیقا بخشی از مخالفت‌ها در خصوص مسکن اقتصادی برگرفته از عدم شناخت نیازها، خواسته‌ها و سلایق جامعه هدف بود. بحران جمعیت و پدیده سالمندی را در پیش رو داریم و متاسفانه به مقدمه این امر که تسهیل در ازدواج جوانان است، آنطور که باید و شاید پرداخته نشده است. یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین دغدغه‌ جوانان، مسکن است، اگر بتوانیم با طرح مسکن اقتصادی حداقل برای بخشی از جامعه هدف آن فضای مالکانه و امنیت اقتصادی را برای یک زوج مشترک ایجاد کنیم، مسلما به فرهنگ غنی و اسلامی خود باز خواهیم گشت، کانون خانواده تقویت بیشتری خواهد شد و همچنین پدیده‌های فقر مسکن و بدمسکنی که امروزه شاهدش هستیم، کمتر نمود پیدا خواهد کرد.

خطوط: جناب آقای جعفری در خدمت شما هستیم 

در مناطقی که دارای زمین است باید سبک زندگی و سبک معماری برای جذابیت مهاجرت معکوس ایجاد کنیم پس پرداختن به مسکن با ابعاد کوچک یا حتی بلندمرتبه سازی در مناطقی که امکانات زمین موجود است، نسخه درستی نیست اما باید در کلانشهرها برای ساخت مسکن‌های اقتصادی فکری کنیم.

جعفری: معاون اسبق وزیر راه و شهرسازی: امروزه بدانیم که مسکن نیاز اولیه انسان‌ها است پس باید برای این نیاز برنامه‌ریزی شود. به دلیل پیچیدگی‌های مختلفی که در ابعاد مسکن وجود دارد، برای حل آن باید رویکرد استراتژیک داشته باشیم یعنی از زوایای مختلف به موضوع نگاه شود؛ یکی از آن‌ها مربوط به سبک زندگی، دوم از نگاه امکانات و ظرفیت‌ زمین‌های موجود در ید تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان مسکن، سوم از نگاه میزان عرضه و تقاضا در بازار است میزان تقاضا بسیار مسئله مهمی است برای مثال در ثبت نام نهضت ملی مسکن 80درصد تقاضا در 20درصد کلان شهرها بود و 20درصد تقاضا در 80درصد ظرفیت‌هایی بود که اراضی و امکانات زمین داشتیم، در شهرهایی که محدودیت زمین داشتیم، 80درصد تقاضا وجود داشت بنابراین در مکانی که زمین موجود نیست، حل چالش مسکن بسیار سخت است. باید بدانیم رویکرد برنامه‌ریزی شهری و شهرسازی مبتنی بر چه شاخصی است. اعتقاد بنده این است باید به سوی شهرسازی خانواده محور رویم. صحبت‌های آقای باقرپور را زندگی هوشمند خطاب می‌کنم؛ هم‌اکنون در عصری زندگی می‌کنیم که عصر هوشمند است. فضای مشاعاتی که آقای باقرپور فرمودند در حوزه مسکن‌های اقتصادی بسیار حائز اهمیت است. هم‌اکنون یک زندگی آپارتمان‌نشینی به دور از تعاملات اجتماعی یک فرهنگ متفاوت است. برای حل مسئله مسکن باید راهکارهای مختلفی بررسی شود یکی از راهکارها مسکن‌های با نگاه در استطاعت است زیرا با شرایطی مواجه هستیم که شرایط اقتصادی حاکم بر تامین مسکن به گونه‌ای دارد رقم می‌خورد که حتی شخصی که درآمدی ندارد حداقل به یک سرپناه نیاز دارد از آن سو روابط اجتماعی بین خانواده‌ها متفاوت شده است یعنی هم‌اکنون شرایطی نداریم که بتوانیم سنت‌های ارزشمند فرهنگی کشور را پیدا کنیم. در مناطقی که دارای زمین است باید سبک زندگی و سبک معماری برای جذابیت مهاجرت معکوس ایجاد کنیم پس پرداختن به مسکن با ابعاد کوچک یا حتی بلندمرتبه سازی در مناطقی که امکانات زمین موجود است، نسخه درستی نیست اما باید در کلانشهرها برای ساخت مسکن‌های اقتصادی فکری کنیم، باید فضاهای غیر استفاده به حداقل برسد اگر کیفیت زندگی ملاک عمل باشد حتما باید معماری را طراحی کنیم که این نوع سبک در آن رعایت شده باشد. چنین موضوعی در مدیریت انرژی هم بسیار حائز اهمیت است. ایده فضای مشاعات ایده بسیار درستی است. نگاه فرهنگی ما ایرانیان داشتن خانه وسیع است اما طبق واقعیت جامعه دوره امکان خرید مسکن برای یک جوان 100سال طول می‌کشد. باید در مسکن‌های اقتصادی فضایی ایجاد کنیم که کیفیت مطلوب زندگی در آن لحاظ شوند.

خطوط: آقای ختمی ماب در خدمت شما هستیم

در کشور نیاز به مسکن 80درصد است بنابراین مجبوریم که خانه‌های اقتصادی با متراژهای کوچک بسازیم اما باید این موضوعات مطالعه شود نباید نیازها باعث شود که دست به ساخت خانه‌هایی بزنیم که مکان‌یابی آن درست نباشد چرا که اینگونه پروژه شکست می‌خورد. بنابراین باید این نوع خانه‌ها در مکان‌هایی ساخته شود که دارای زیرساخت کامل باشند، اگر قرار باشد این نوع خانه‌ها در مکان‌هایی که هیچ امکاناتی ندارد، ساخته شود؛ باید از ابتدا آن را شکست خورده بدانیم

ختمی ماب، عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان و فناوران صنعتی ساختمان: محل سکونت یعنی قوی‌ترین نیاز بشر برای زندگی که این موضوع عمدتا در دست دولت‌ها است باید بتوانیم حداقل نیاز جامعه را برای مسکن برطرف کنیم. جوانان دهه 60 یا 70 نتوانستند به نیاز اصلی خودشان که مسکن است، پاسخ دهند که بتوانند خانواده‌ای تشکیل دهند پس باید به این موضوع جامع نگاه کنیم. متاسفانه در کشور ما دیدگاه به مسئله مسکن مقطعی، دولت‌محور یا شخص محور بوده است. بنده فکر نمی‌کنم رسالت مرکز تحقیقات راه و شهرسازی برای مسائل مسکن باشد، باید در وهله اول سیاست‌گذاری در این حوزه درست باشد. پیشنهاد بنده این است در وهله اول باید وزارت راه شهرسازی یک مرکز مطالعات استراتژیک راه و شهرسازی ایجاد کند تا برای حال و آینده مسکن کشور فکری شود. طبق آمارها 60درصد درآمد یک خانوار برای مسکن هزینه می‌شود اما باید 100سال منتظر باشد تا بتواند یک مسکن خریداری کند؛ چنین موضوعی باعث کاهش کیفیت زندگی می‌شود. یک خانه روح خانواده را ایجاد می‌کند نباید صرفا به ساخت یک چهار دیواری یا سقف اکتفا کنیم، شهرهایی است که امکانات ساخت در آن‌ها وجود دارد اما آیا امکانات سکونت هم فراهم می‌شود؟ در سال 1386 در فاز دو شهر جدید پرند 250هکتار زمین تعریف شد، برای موفق بودن یک پروژه باید اقشار مختلف جمعیتی در کنار هم چیده شود یعنی نباید جداسازی صورت گیرد. اگر اقشار مختلف در کنار یکدیگر قرار گیرند آسیب‌های اجتماعی را پوشش می‌دهند. نوع نگرش دیگر بنده مربوط به معماری است، وقتی می‌خواهیم مسکن‌های اقتصادی بسازیم باید برای معماری آن هم فکر درستی کنیم. معماری و شهرسازی است که سبک زندگی درستی را برای مردم ایجاد می‌کند. همیشه در حوزه مسکن از کشورهای توسعه‌یافته چند سال عقب بوده‌ایم اما هم‌اکنون می‌خواهیم برای این موضوع فکری کنیم. شرایط فرهنگی دیگر کشورها با کشور ایران متفاوت است؛ آن‌ها می‌توانند در یک خانه 25متری زندگی کنند اما آیا هم‌اکنون می‌توانیم چنین متراژی را وارد کشور ایران کنیم و به مردم بگوییم وارد آن شوید؟ پس باید در ابتدا قبل از شروع ساخت فرهنگ‌سازی صورت گیرد؛ بنده موافق 25متری هستم اما نه با هر شرایطی. در کشور نیاز به مسکن 80درصد است بنابراین مجبوریم که خانه‌های اقتصادی با متراژهای کوچک بسازیم اما باید این موضوعات مطالعه شود نباید نیازها باعث شود که دست به ساخت خانه‌هایی بزنیم که مکان‌یابی آن درست نباشد چرا که اینگونه پروژه شکست می‌خورد. بنابراین باید این نوع خانه‌ها در مکان‌هایی ساخته شود که دارای زیرساخت کامل باشند، اگر قرار باشد این نوع خانه‌ها در مکان‌هایی که هیچ امکاناتی ندارد، ساخته شود؛ باید از ابتدا آن را شکست خورده بدانیم لذا دید درست امکانات و مطالعات سنجی موضوع است. عمر مفید ساختمان‌ها در کشور ایران بین 25 تا 30 سال اما در دنیا حداقل 100سال است لذا هرکاری که می‌خواهید انجام دهید باید از ابعاد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و در نهایت توسعه پایدار بررسی شود. خانه‌های کوچک متراژ صرفا اینطور نیست که مردم بخواهند با زجر زندگی کنند، اگر کوچک می‌سازیم باید باشکوه ساخته شود به طوری که مالک خانه فقط از بعد متراژ کمبود داشته باشد.

خطوط: آقای باقرپور صحبت‌ها را شنیدید حالا با شما ادامه می‌دهیم؟

در مسکن اقتصادی هزینه زمین را در بخش‌های تجاری و خدماتی که بسیار هم ارزنده بودند، سرشکن کرده‌ایم اینگونه پول زمین به صفر رسید؛ اینگونه می‌شود جوانان را با یک‌میلیارد تومان خانه‌دار کرد.

باقرپور: در مسکن اقتصادی واحد‌های کوچک‌متراژ، متوسط‌متراژ و بزرگ‌متراژ در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. امروزه جامعه هدف مسکن اقتصادی ترجیح می‌دهد یک واحد آپارتمانی کوچک بدون دغدغه پرداخت اجاره یا تمدید آن به صورت مالکانه داشته باشد. معماری آمیخته‌ای از فن و هنر است که در گذر زمان توسعه پیدا می‌کند. در 3300واحد مسکن اقتصادی نوع طراحی و چیدمان ساختمان‌ها را موفق شده‌ایم. در زمین 6هکتاری که برای چنین موضوعی در نظر گرفته‌ایم ساختمان‌ها روبه‌روی هم قرار نگرفته‌اند، به صورت مورب طراحی شده‌اند که هم سایه‌اندازی نداشته باشند و هم مشرف نباشند ضمن اینکه فاصله‌ها و استانداردهای قانونی فواصل بین ساختمان‌ها رعایت شده است. 3300واحد از 25متر تا 140متر طراحی شده که تمامی آن‌ها دارای تراس هستند یعنی از بابت تمامی نور طبیعی مشکلی نیست. تمامی محاسبات در خصوص دوره انتظار خانه‌دار شدن بر یک سری فرضیات محال صورت می‌گیرد؛ نتیجه واقعی موضوع بسیار بدتر از آن چیزی است که ذکر می‌کنیم. اگر بتوانیم جوانان را با محدوده یک میلیارد تومان خانه‌دار کنیم کار بسیار بزرگی کرده‌ایم. اولین کار این است که پول زمین حذف شود البته باید ذکر کنم زمین رایگان دریافت نکرده‌ایم اما چون تشکل مردم‌نهاد هستیم می‌خواهیم با مشارکت مردم مسکن بسازیم که زیرساخت آن تعاون است که در آن تاسیسات سودمحور یا سودجو وجود ندارد. در مسکن اقتصادی هزینه زمین را در بخش‌های تجاری و خدماتی که بسیار هم ارزنده بودند، سرشکن کرده‌ایم اینگونه پول زمین به صفر رسید؛ اینگونه می‌شود جوانان را با یک‌میلیارد تومان خانه‌دار کرد. در این راستا با 4 بانک مذاکره صورت گرفته است که به مردم وام قرض‌الحسنه دهند یعنی قرض‌الحسنه واقعی ایجاد کرده‌ایم: بدون سپرده‌گذاری، بدون دوره انتظار و بدون ضامن.

جعفری: این کار انجام شده است؟

باقرپور: بله

جعفری: کدام بانک؟ یعنی وجوه اداره شده خود را در این تسهیلات آورده‌اند؟

باقرپور: دقیقا

جعفری: بانک‌ها وجوه اداره شده‌ای در این بخش ندارند

باقرپور: اما ما توانستیم چنین روندی را تعریف کنیم که هم‌اکنون دارد صورت می‌گیرد. در حال حاضر 35درصد هزینه تمام شده واحدها در قالب وام قرض‌الحسنه در اختیار افراد قرار می‌دهیم.

جعفری: ماموریت دو بانک دقیقا چنین چیزی است اما دیگر بانک‌ها توان منابعی این موضوع را ندارند.

باقرپور: ما چنین کاری را انجام داده‌ایم

خطوط: تقریبا مردم می‌توانند 350 میلیون وام دریافت کنند.

مسکن اقتصادی برای 80درصد کشور کاربرد ندارد فقط برای 80درصد متقاضیان کاربرد دارد که متمرکز در 20درصد کشور هستند، قرار نیست چنین طرحی تبدیل به سبک شود فقط می‌تواند به عنوان یکی از محصولات سبد مسکن کشور باشد. 

باقرپور: بله. یک زوج جوان در نظر گیرید که می‌توانند 150میلیون تومان به عنوان آورده اولیه تامین کنند، 35درصد هم تسهیلات قرض‌الحسنه توسط اتحادیه تعاونی‌های عمرانی شهر تهران تامین شود و مابقی مبلغ هم در دوره ساخت دریافت می‌شود. روزی که قرار بود این طرح صورت بگیرد، می‌خواستیم چنین واحدهایی را به صورت مبله تحویل دهیم یعنی افراد فقط با سه الی چهار دست لباس وارد مسکن خود شوند. مسکن اقتصادی برای 80درصد کشور کاربرد ندارد فقط برای 80درصد متقاضیان کاربرد دارد که متمرکز در 20درصد کشور هستند، قرار نیست چنین طرحی تبدیل به سبک شود فقط می‌تواند به عنوان یکی از محصولات سبد مسکن کشور باشد.

خطوط: آقای جعفری در خدمت شما هستیم

جعفری: برای تعریف کردن یک نسخه باید ببینم آن نسخه چه‌قدر جامعیت دارد و چند درصد از مخاطبان را می‌تواند پوش دهد. هم‌اکنون در برخی از مناطق تهران که مشمول بافت فرسوده هستند، بنده با چشمان خود دیده‌ام که در یک خانه 3 طبقه، 6خانوار زندگی می‌کنند که به آن‌ها فضاهای اشتراکی می‌گویند. مسکن محل آرامش و تعالی است حالا آیا مسکن 25متری می‌تواند انسان را به تعالی برساند؟ از یک منظر می‌گوییم بله به شرط آنکه فرهنگ‌سازی آن صورت گیرد، از منظر دیگر می‌گوییم امکان ندارد در چنین خانه‌ای یک گیاه ارزشمند رشد پیدا کند چه برسد به انسان. شاهد اجاره کردن یک خانه‌ اشتراکی توسط چند خانوار هستیم یا اینکه افراد در 18متر مربع هم زندگی کرده‌اند پس واقعیت جامعه چنین مواردی است بنابراین باید مسکن‌های باشکوه بسازیم، در بسیاری از کشورها مفهوم مسکن خوابگاه است یعنی فرهنگ کاملا متفاوتی دارند.

جعفری: باید سیاست مداخله در بافت‌های فرسوده تعیین و تکلیف شود، 40سال است که در این حوزه مدل‌های مختلف را تجربه می‌کنیم اما آیا توانسته‌ایم راهکاری برای حل مسئله مسکن داشته باشیم؟ سرعت چالش مسکن از سرعت حل مسئله ما بسیار بیشتر است پس فکرهای در این راستا بسیار ارزشمند است اما باید بدانیم که می‌خواهیم ذائقه‌سازی یا فرهنگ سازی در این راستا کنیم یا حل مسئله کنیم؟ رسالت دولت می‌تواند در ساخت مسکن کوچک‌متراژ باشد برای آنکه بتواند آن نگاه حمایتی را داشته باشد اما چنین موضوعی باید جامعیت پیدا کند قطعا با این شیوه به صورت غیرمستقیم فرهنگ‌سازی در این راستا صورت می‌گیرد پس مطالعات اجتماعی و متولی این موضوع بسیار مهم است؛ دولت نقش تصدی‌گری دارد یا تولی‌گری؟ در یک جمله “ساخت مسکن‌های کوچک‌متراژ با نگاه مدیریت عدم مالکانه” اگر چنین طرحی به سمت رویکرد مالکیت رود، آثار و تبعات اجتماعی این موضوع بسیار زیاد می‌شود باید به صورت قالب حمایتی طراحی کنیم که اشخاصی که در آن‌ها زندگی می‌کنند دغدغه مسکن داشته باشند.

باقرپور: ما توانستیم قیمت زمین را برای مردم به صفر برسانیم، اصلا 25متر هم کنار می‌گذاریم، 40متر بسازیم به مبلغ یک میلیارد و 500هزار تومان، مبله آن هم یک میلیارد و 700در نظر گیریم. استاندارد این عدد سالی 72میلیون و در ماه 6میلیون تومان می‌شود، اینگونه 200میلیون تومان رهن کامل می شود. در بخش تعاون از محل سرمایه‌های خرد این کار را می‌توانیم انجام دهیم یعنی حل مشکل مسکن جوانان شدنی است.

جعفری: این موضوع یک شرط دارد آن هم اینکه سرمایه‌گذاری اولیه برای ساخت در نظر گرفته شود

باقرپور: شما آن را انجام شده ببینید

جعفری: در چه مقیاسی؟

باقرپور: زمین‌های 4هکتاری

ختمی ماب: داخل بافت عظیمی چون تهران چنین چیزی امکان‌پذیر نیست

باقرپور: در پرند و پردیس می‌توان چنین کاری انجام داد.

جعفری: اگر در این موضوع بخش تعاون وسط آید و از ظرفیت‌های خودش استفاده کند، طرح تحقق پذیر است اما با یک شرط دیگر. امروزه از ظرفیت‌های تعاون در کشور استفاده نمی‌کنیم.

باقرپور: ما که اعلام آمادگی می‌کنیم، هم‌اکنون با مشارکت نزدیک به 5هزار نفر هتل ساخته‌ایم

جعفری: امروزه برای تولید مسکن 3رکن نیاز است؛ زمین، اجاره و بازار سرمایه یا تامین منابع، اگر با این موارد کار را شروع بفرمایید، نگاه مالکیت رخ می‌دهد. اگر در تعاون همچین ظرفیتی وجود دارد چرا باید سبک خود را به سوی کوچک‌متراژ ببریم؟ در یک جمله “ساخت مسکن‌های کوچک‌متراژ با نگاه مدیریت عدم مالکانه” اگر چنین طرحی به سمت رویکرد مالکیت رود، آثار و تبعات اجتماعی این موضوع بسیار زیاد می‌شود باید به صورت قالب حمایتی طراحی کنیم که اشخاصی که در آن‌ها زندگی می‌کنند دغدغه مسکن داشته باشند.

در یک جمله “ساخت مسکن‌های کوچک‌متراژ با نگاه مدیریت عدم مالکانه” اگر چنین طرحی به سمت رویکرد مالکیت رود، آثار و تبعات اجتماعی این موضوع بسیار زیاد می‌شود باید به صورت قالب حمایتی طراحی کنیم که اشخاصی که در آن‌ها زندگی می‌کنند دغدغه مسکن داشته باشند.

باقرپور: چه ایرادی دارد که هر دو باهم باشد؟ ما با نسل Z گفتگو کرده‌ایم، می‌گویند به جای توسعه واحد، توسعه امکانات صورت گیرد، خانه را فضای خصوصی می‌بینند و آن را وسیع نمی‌خواهند؛ یک فرهنگ جدید شکل نگرفته فقط سبک نگاهشان به این شکل است

جعفری: بنده تمام صحبت‌های شما را قبول دارم اگر می‌خواهیم چنین واحدهایی را برای فضای خانواده در نظر بگیریم باید به موضوع پیوست اجتماعی آن دقت کنیم. بنده می‌گویم چنین حل مسئله‌ای موقتی است اما دائمی نیست

باقرپور: بنده چنین ادعایی نکرده‌ام

جعفری: احسنت؛ طی امروز نرخ رشد صدور پروانه در منطقه 18 بیشتر از منطقه 5 شده است. هم‌اکنون یک حاشیه‌نشینی مدرن در خارج از مرکز اصلی شهرها شکل می‌گیرد

ختمی ماب: این موضوع در دنیا اتفاق افتاده پس باید به این سمت رویم. بافت فرسوده در تهران از 50 سال گذشته تشکیل شده و این باید بازسازی شود یعنی خانه‌های 20متری در بافت فرسوده را تبدیل به خانه‌های 20متری با کیفیت کنیم

جعفری: بنده مخالف «باید» شما هستم

باقرپور: اجازه دهید بنده کمک کنم، در زمان کرونا بایدها ایجاد شد، هم‌اکنون اقتصاد کشور به عارضه‌ای بدتر از کرونا دچار است، شرایط مردم به چیزی بدتر از دوران کرونا رسیده است.

جعفری: باید آقای ختمی ماب یعنی ناچارا باید به این سمت رویم.

ختمی ماب: وقتی جایگزینی نداریم چنین طرحی می‌تواند جایگزین مناسب باشد

جعفری: هم‌اکنون درست شد، باید برای اصلاح و بهبود جلو رویم اما زورمان بیشتر از این نمی‌رسد. باید تلاش کنیم به سمتی رویم که مطلوب است اما واقعیت زندگی این است که جریان زندگی نباید متوقف شود. باید به سوی حل مسئله با کمترین هزینه رویم

خطوط: صحبت‌های خود را جمع‌بندی بفرمایید؟

امسال، سال جهش تولید با مشارکت مردم نامگذاری شده بود و حضرت آقا 6 سال پیاپی است که رو مسئله تولید تاکید دارند اما این همه فشار رو تولید برای چه چیزی است؟ اگر تولید را به شکوفایی رسانده بودیم، هم‌اکنون تحریم‌ها به اندازه کنونی فشار وارد نمی‌کرد. مشارکت تولید با تمامی سرمایه‌گذاری‌ها ‌می‌توانند محقق شود.

ختمی ماب: هم‌اکنون وجود خانه‌های در اطراف شهرها معضل اجتماعی ایجاد می‌کند حتی برخی اوقات آن منطقه ناامن می‌شود اما قوانین جدید چنین چالش‌هایی را از بین می‌برد. اگر بخواهیم برای خارج از تهران صحبت کنیم دیگر نمی‌توانیم راجب 25متری صحبت کنیم به دلیل آنکه کار را خراب می‌کند.

باقرپور: شما تصور کنید در آینده مسئولین ما کاری کنند تا اقتصاد کشور از کرونایی که به آن دچار است، خلاص شود. چنین خانه‌هایی محل تشکیل زندگی برای دانشجویان می‌شود

جعفری: بنده به نسخه تعاونی سازی اعتقاد بسیار دارم. ایرانیان به تاریخچه و سابقه فرهنگی خود بسیار می‌بالند پس باید تقویت‌کننده فرهنگ باشیم اما امروزه اسیر فرهنگ بیگانه شده‌ایم. یکی از موضوعاتی که بسیار مهم است و می‌تواند پیوند اجتماعی خانواده‌ها را حفظ کند، مسکن است پس باید هم بتوانیم نسخه مسکن موقت را دنبال کنیم هم مدل مالکانه پس باید 3 مسئله را تبیین کنیم: تغییر نگرش مدیران در ورود به مسئله به جهت اینکه مسکن 25متری می‌تواند بدمسکنی را حل کند، دوم بحث فرهنگ‌سازی موضوع است، در مسکن‌های کوچک‌متراژ بحث استفاده از فضای مشاعات اولویت پیدا می‌کند، نکته سوم مربوط به حوزه اقتصادی است یعنی برای اقتصاد مسکن باید فکر کنیم. اقتصاد مسکن محقق‌ نمی‌شود مگر با روش‌های جدید بازار سرمایه، اگر مشارکت در کنار اقتصاد قرار گیرد قطعا جهش تولید شکل خواهد گرفت

ختمی ماب: باید بخش دولتی سیاست‌گذاری کند نه تصدی‌گری اگر این چالش حل شود بخش خصوصی و سازمان‌های مردم نهاد نمی‌توانند کاری کنند‌. به دلیل مهم بودن بخش مسکن در کشور تصدی‌گری در این حوزه بیشتر می‌شود پس باید ریل‌گذاری صورت گیرد. توان بخش خصوصی بسیار بالا است بنابراین اگر بخش خصوصی وارد شود سرمایه به بخش مسکن سرازیر می‌شود در نهایت مسکن اقتصادی با رویکرد مکان‌یابی درست، فرهنگ شناسی و توسعه پایدار به نفع کشور و مردم است.

باقرپور: امسال، سال جهش تولید با مشارکت مردم نامگذاری شده بود و حضرت آقا 6 سال پیاپی است که رو مسئله تولید تاکید دارند اما این همه فشار رو تولید برای چه چیزی است؟ اگر تولید را به شکوفایی رسانده بودیم، هم‌اکنون تحریم‌ها به اندازه کنونی فشار وارد نمی‌کرد. مشارکت تولید با تمامی سرمایه‌گذاری‌ها ‌می‌توانند محقق شود اگر پولی که به عنوان نقدشوندگی است به سمت تولید محقق شود، نه تنها مسکن بلکه بخش‌های دیگر اقتصاد لبریز می‌شود همچنین تورم مهار می‌شود، در حوزه نیروی انسانی موجب کاهش بیکاری و در حوزه دانش موجب پویایی می‌شود. ای کاش حداقل متناسب با اسناد بالادستی به بخش تعاون پرداخته شود. بنده روزی ادعا کردم که با ظرفیت‌های تعاون می‌توانید برای محرومین مسکن رایگان تهیه کنید هنوز هم سر این حرف خود هستم چرا که مشارکت مردم از هر قدرتی برای ما راندمان و بازدهی بالاتری دارد.